رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، دکتر سید جواد ساداتی نژاد صبح روز چهارشنبه 29 اردیبهشت ماه 1400 به منظور تبیین طرح تقویت امنیت غذایی و رفع موانع تولیدات کشاورزی به ایراد نطق پرداختند.
بسم الله الرحمن الرحیم
عرض سلام و ارادت خدمت همه‌ی نمایندگان عزیز، طرحی که در محضر شما نمایندگان هست، طرح پشتیبانی و رفع موانع تولید کشاورزی است. دستیابی به امنیت غذایی با اتکاء به تولید داخلی در اصل سوم و چهل و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی تاکید فراوانی شده است. تاکیدات امامین انقلاب بر محور بودن بخش کشاورزی به عنوان تامین‌کننده امنیت غذایی را ما در جای جای صحبت‌ها و فرمایشات امام راحل و مقام معظم رهبری داشته و داریم. در تمامی اسناد بالادستی از جمله سیاست‌های کلی نظام از جمله حوزه کشاورزی و منابع طبیعی هم بحث امنیت غذایی ذکر شده است. ولی علی رغم این تاکیدات، متاسفانه در طول سال‌های گذشته به بخش کشاورزی به عنوان یک بخش ابزاری و معیشتی نگاه شده است.
همه شما عزیزان در حوزه انتخابیه‌تان با کشاورزان عزیز سروکار دارید. مشکلات عدیده آنها را شنیده‌اید. محل مراجعه کشاورزان هستید. ما متاسفانه به همین دلیل نتوانسته‌ایم از این ظرفیت خدادادی کشور استفاده کنیم.
امروز کشاورزی ما متاسفانه به عنوان یک بخش اقتصادی دیده نمی‌شود. به عنوان یک بخش معیشتی دیده میشود. امروز کشاورزی ما به عنوان یک بخش تولید ثروت و تولید ارز برای کشور ما نیست. امروز متاسفانه کشاورزی به عنوان بخشی که تولید قدرت برای جمهوری اسلامی میکند [مورد توجه] نیست. امروز غذا حائز اهمیت است. بخشی از امنیت ملی است.
ما حتی نگاه تولیدی هم به بخش کشاورزی نکردیم.در بسیاری از اسناد و قوانین وقتی صحبت تولید میشود ساعت کار برایش تعیین شده، 8 ساعت! حتی بعضی مواقع بیمه کشاورزی ما قطع شده چون می‌آیند سر زمین می‌بینند کشاورزی نیست. فکر می‌کنند عین کارگر 8 ساعت، ساعت کار دارد. لذا ما نتوانسیم به کشاورزی و جایگاهش در طول سال‌های گذشته برسیم.
لذا در بخش امنیت غذایی شما هم دیدید، در همین اتفاقات سال گذشته، وضعیت مرغ به کجا رسید، در بحث میوه شب عید ما همیشه دچار چالش بوده‌ایم. ما کشاورزی را به دلیل نگاه معیشتی همیشه به صورت کمبود یا بیشبود در این کشور پیش برده‌ایم. لذا محصولی که فراوان تولید شد، چون برنامه نداشت، روی زمین، روی شاخه‌های درخت، یا زیر درختان در مزارع ما تلنبار شد و از بین رفت.
ما در این کشور، 40 هزار میلیارد تومان به دلیل همین نگاه ضایعات کشاورزی داریم. این بعنی اتلاف 13 میلیارد متر مکعب آبی که ما در این کشور کم‌آبی داریم از این ضایعات تلف میشود چون ما در بخش کشاورزی نتوانستیم ظرفیت‌‌های این کشور را که تا سه برابر می‌تواند نسبت به نفت برای ما ارزآوری داشته باشد، متاسفانه امروز شما می‌بینید ارزی که امروز از کشاورزی می‌آید ارز بالایی نیست.
ما حتی در بین کشورهای همسایه مان هم نتوانستیم در حوزه غذا رقابت بکنیم و حداقل ما بتوانیم تامین کننده بخشی از غذای آنها باشیم. لذا می بینید بازارشان در اختیار سایر کشورها قرار گرفته است.
لذا در سالی که به نام سال پشتیبانی از تولید، سال رفع موانع تولید توسط مقام معظم رهبری نامگذاری شده است، کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، برای رفع نواقصی که در حوزه قانون‌گذاری بوده است، و برای رفع مشکلاتی که در بخش کشاورزی بوده تا نتوانسته این بخش به جایگاه خود برسد گام برداشته و طرح پشتیبانی و رفع موانع تولید را خدمت شما عزیزان ارائه کرده است.
36 ویرایش تا به امروز این طرح خورده است. نظرات تمام نخبگان بخش کشاورزی گرفته شده است، نظام صنفی کشاورزی، اتاق اصناف بخش کشاورزی، نظام مهندسی کشاورزی، حتی بعضی از روسای سازمان‌های جهاد کشاورزی استان‌ها اعلام نظر کردند، مدیران جهاد کشاورزی شهرستان‌ها را بعضا در این دخیل کردیم. وزاری سابق و اسبق را نظر گرفتیم تا طرحی پخته بر پایه نظرات نخبگان بخش کشاورزی باشد. بعضی دانشگاهیان مشارکت کردند و تلاش شد تا این طرح بتواند طرحی کامل باشد.
این طرح در راستای طرح تحول کشاورزی ایران است که 5 گام دارد.
شما نمایندگان عزیز در سال گذشته گام اول را در اصلاح قانون خرید تضمینی برداشتید. شورای قیمت‌گذاری را بنا گذاشتید. کاری بزرگ شد. امید به کشاورزان ایران برگشت که خودشان در تعیین قیمت‌ها هستند. این گام دوم هست در راستای طرح تحول کشاورزی ایران و بخشی از مشکلات ان شاء الله با این گام حل میشود و می‌تواند بروکراسی در بخش کشاورزی را بشکند، نبرد با بروکراسی به حساب می آید که از تحریم آمریکا در کشور ما متاسفانه این تحریم این بروکراسی داخلی بیشتر هست. لذا تلاش شد در این بخش، در دو بخش در این قانون تلاش انجام گرفته است.
یک بخش اصلاح ساختارهاست که از گذشته همه به این اعتقاد داشته‌اند. ساختار جهاد کشاورزی دارای مشکل است. در این قسمت ستاد تنظیم بازار کشاورزی، ایجاد شده است. چیزی که می‌دانید ما در بازار مشکل داریم در بخش کشاورزی. همین صف‌های طولانی مشکل مرغ به بازار برمی‌گشت. ستاد تنظیم بازار کشاورزی این مشکل را حل خواهد کرد به طور کامل. اختیار در نزد وزارت جهاد کشاورزی خواهد بود.
دوتا مشکل دیگر هم داشتیم. یکی بحث تجارت کشاورزی است که در ایران صاحب ندارد و ناقص است و دوم سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی است که متاسفانه در طول چهل سال گذشته بیشترین سرمایه گذاری دولت ها 4 درصد بوده است. این دو بخش را هم با تمرکز اختیاراتی که در وزارت‌خانه‌های مختلف بوده است و هیچ بار مالی ندارد فقط ادغام و تمرکز است. سازمان تجارت کشاورزی ایران و سازمان سرمایه گذاری کشاورزی ایران تشکیل میشوند تا بتواند این دو مشکل را حل کنند.
و در شهرستان‌ها برای رفع بروکراسی شورایی تشکیل میشود به نام شورای پشتیبانی و رفع موانع تولید کشاورزی. شما نمایندگان از این به بعد در شهرستان‌ها عضو این شورا هستید. این شورا قانونی است و مسائل بخش کشاورزی را در شهرستان حل میکند و مشکلاتی که در روستاهاست در خود شهرستان‌ها حل میکند بدون بروکراسی و بدون اینکه ارجاع بشود به استان ها می‌تواند مسائل را در خصوص مجوزات، در خصوص سرمایه گذاری و بازار حل بکند.
در بخش دوم اصلاح فرآیندها صورت گرفته است. این مجوزهایی که طولانی است. استعلام های بسیار زیادی که در بخش کشاورزی بعدا گریبانگیر هست حل میکند. شما مسحضر هستید یک پراید هر کس دارد یک کارت سوخت دارد. ما هنوز ماشین آلات کشاورزی مان کارت سوخت ندارد در این کشور. اینها گرفتارند. تعیین سوخت میکند وزارت جهاد. وزارت نفت آن را قبول ندارد. واحدهای تولیدی گرفتارند. ما این مشکل را برای همیشه در این قانون حل کردیم.
بیمه محصولات کشاورزی ما در کشور ما دچار چالش است. یک ماده اختصاص داده شده به بحث بیمه کشاورزی
تشکل‌های کشاورزی در کشور ما سامان ندارد. در یک شاخه ای مثل مرغ گوشتی ده تشکل وجود دارد. اصلا وزارت جهاد کشاورزی نمی تواند مثل همه دنیا با این تشکل بنشیند تعیین قیمت کند برای بازار. بگوید مثبت و منفی 5 درصد بازار را با واردات و صادرات تنظیم کن چرا؟ چون متولی‌اش در بخش خصوصی متاسفانه فراوان است. در این قانون ما گفتیم هر بخش یک تشکل. اتحادیه سراسری مرغ گوشتی ایران با شعبه در تمام شهرستان ها توسط بخش خصوصی که متولی معلوم باشد چه بخشی است.
در بخش کشاورزی قراردادی یک ماده تبیین شده است. با توجه به خرد بودن کشاورزی در ایران این می‌تواند راهگشا باشد و مشکل کشاورزان خرده مالک را حل بکند. و همینطور در خصوص رفع مشکلات صدور مجوزهای کشاورزی در ماده ای کارگشائی های بسیار زیادی شده است.
ان شاءالله عزیزان اگر مشکلی در جزئیات هم بود حل میشود. انشاء الله وارد جزئیات بشود. این خدمت به کشاروزی ایران است. همه کشاورزان چشم به راه حمایت نمایندگان عزیزشان هستند. ممنون و متشکرم.
پایان
کاشان، خیابان 22 بهمن، جنب اتاق بازرگانی